Παίζοντας στο νέυ ένα κομμάτι που μου άρεσε η μελωδία του ενδιαφέρθηκα λίγο περισσότερο για να μάθω την ιστορία του. Έτσι έμαθα ότι η μελωδία που έπαιζα ήταν έργο του Ali Ufki Bey, ο οποίος με αυτό τον τρόπο είχε μελοποιήσει ένα ποίημα του σουλτάνου Μουράτ Γ'.
Ο Ali Ufki Bey ήταν Ευρωπαίος μουσικός πολωνικής καταγωγής που ονομαζόταν Wojeiech Bobowski (1610-1675). Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως σκλάβος που απλώς έπαιζε μουσική, στην συνέχεια όμως προσηλυτίστηκε στο Ισλάμ και τότε πήρε το όνομα Ali Ufki Bey, οπότε προσλήφθηκε ως δραγουμάνος (διερμηνέας), δηλαδή πήρε τίτλο με οικονομικές αποδοχές και έτσι του δόθηκε η ευκαιρία, κάνοντας χρήση και των μουσικών του γνώσεων να καταγράψει μεγάλο μέρος του μουσικού ρεπερτορίου του Σεραγιού αλλά και άλλα οθωμανικά ρεπερτόρια κάνοντας χρήση του Δυτικού Πενταγράμμου.
Ο Ali Ufki Bey ή Bobowski, ήταν οργανοπαίκτης (παίκτης του σαντουριού) και στηριζόμενος στη Δυτική σημειογραφία, δημιούργησε μια δική του παραλλαγή σημειογραφίας, προκειμένου να καταγράψει ένα συγκεκριμένο είδος φωνητικών ειδών (τεχνοτροπιών) στο Σεράι. Ήταν επίσης μέλος του σούφικου τάγματος των Khalwati δερβίσηδων κι έτσι έμαθε και τα θρησκευτικά τραγούδια (ilahi) των Σούφι.
Ο Ali Ufki Bey ήταν Ευρωπαίος μουσικός πολωνικής καταγωγής που ονομαζόταν Wojeiech Bobowski (1610-1675). Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως σκλάβος που απλώς έπαιζε μουσική, στην συνέχεια όμως προσηλυτίστηκε στο Ισλάμ και τότε πήρε το όνομα Ali Ufki Bey, οπότε προσλήφθηκε ως δραγουμάνος (διερμηνέας), δηλαδή πήρε τίτλο με οικονομικές αποδοχές και έτσι του δόθηκε η ευκαιρία, κάνοντας χρήση και των μουσικών του γνώσεων να καταγράψει μεγάλο μέρος του μουσικού ρεπερτορίου του Σεραγιού αλλά και άλλα οθωμανικά ρεπερτόρια κάνοντας χρήση του Δυτικού Πενταγράμμου.
Ο Ali Ufki Bey ή Bobowski, ήταν οργανοπαίκτης (παίκτης του σαντουριού) και στηριζόμενος στη Δυτική σημειογραφία, δημιούργησε μια δική του παραλλαγή σημειογραφίας, προκειμένου να καταγράψει ένα συγκεκριμένο είδος φωνητικών ειδών (τεχνοτροπιών) στο Σεράι. Ήταν επίσης μέλος του σούφικου τάγματος των Khalwati δερβίσηδων κι έτσι έμαθε και τα θρησκευτικά τραγούδια (ilahi) των Σούφι.
Το ποίημα που θα διαβάσετε παρακάτω, το έχω αποδώσει στα ελληνικά από την αγγλική του μετάφραση. Έχει γραφτεί, όπως ήδη ανέφερα, από τον σουλτάνο Μουράτ Γ’ (1546-1595), που βασίλεψε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1574 έως το 1595.
Η ιστορία λέει ότι μια μέρα, ο σουλτάνος Μουράτ Γ’ δεν μπόρεσε να ξυπνήσει για την πρωινή προσευχή του και ένιωσε τόσο λυπημένος και μετανιωμένος, που έκλαιγε για όλη την υπόλοιπη ημέρα. Τότε ήταν που έγραψε αυτό το περίφημο ποίημα, για να δηλώσει τα βαθιά του αισθήματα και τη μετάνοιά του:
Μπορείτε να ακούσετε μία από τις εκτελέσεις του στο παρακάτω βίντεο:
Για όσους παίζουν κάποιο μουσικό όργανο κι ενδιαφέρονται, παραθέτω παρακάτω και την παρτιτούρα του κομματιού για να την μελετήσουν:
Ξυπνήστε, ω μάτια μου, από την απροσεξία ξυπνήστε!
Ξυπνήστε ω μάτια μου, από τη νωθρότητα ξυπνήστε!
Να ξέρετε ότι ο Άγγελος του Θανάτου επιδιώκει την ψυχή σας
Ξυπνήστε, ω μάτια μου, από την απροσεξία ξυπνήστε!
Ξυπνήστε ω μάτια μου, από τη νωθρότητα ξυπνήστε!
Με την ανατολή τα πουλιά ξυπνούν με μια οχλαγωγία
Αγγίζοντας την καρδιά με τη γλώσσα τους, αρχίζουν να προσεύχονται
Βουνά, πέτρες, δέντρα, όλα διακηρύσσουν την Ενότητα του Θεού
Ξυπνήστε, ω μάτια μου, από την απροσεξία ξυπνήστε!
Ξυπνήστε ω μάτια μου, από τη νωθρότητα ξυπνήστε!
Οι πόρτες του ουρανού είναι ανοιχτές
Το νερό του Ελέους ραντίζει στους πιστούς
Τα ενδύματα του Παραδείσου ετοιμάζονται γι’ αυτούς που ξυπνούν πριν την αυγή
Ξυπνήστε, ω μάτια μου, από την απροσεξία ξυπνήστε!
Ξυπνήστε ω μάτια μου, από τη νωθρότητα ξυπνήστε!
Αυτός ο κόσμος είναι παροδικός, τόλμα να μην εξαπατηθείς
Μην βασίζεστε στο στέμμα και το θρόνο από ματαιοδοξία
Μην αισθάνεστε σίγουρα λέγοντας "τα επτά βασίλεια είναι δικά μου"
Ξυπνήστε, ω μάτια μου, από την απροσεξία ξυπνήστε!
Ξυπνήστε ω μάτια μου, από τη νωθρότητα ξυπνήστε!
Συγχώρησέ με, συγχώρα το θνητό σου υπηρέτη Μουράτ,
Συγχώρησε τα αδικήματά μου, διέλυσε τα παραπτώματά μου
Ανάστησέ με κάτω από τη σημαία του αγγελιοφόρου
Ξυπνήστε, ω μάτια μου, από την απροσεξία ξυπνήστε!
Ξυπνήστε ω μάτια μου, από τη νωθρότητα ξυπνήστε!
Μπορείτε να ακούσετε μία από τις εκτελέσεις του στο παρακάτω βίντεο:
Για όσους παίζουν κάποιο μουσικό όργανο κι ενδιαφέρονται, παραθέτω παρακάτω και την παρτιτούρα του κομματιού για να την μελετήσουν:
